Nöbetçi Eczaneler
Eskiden ender görülen “yüz yaşını aşan insanlar” artık toplumda daha sık karşımıza çıkıyor. 1970’lerden bu yana sayıları her on yılda bir neredeyse iki katına çıkan bu küme, dünya nüfusunun en süratli büyüyen kesiti haline geldi.
Peki, bir insan ne kadar uzun yaşayabilir? Sağlıklı bir yaşlılık nasıl mümkün olur?
İsveç’te yapılan ve GeroScience isimli bilimsel mecmuada yayımlanan yeni bir araştırma kıymetli bulgular ortaya koydu. Bilim insanları, 90 yaş ve üstüne ulaşan insanların kanlarındaki birtakım biyolojik göstergeleri inceledi. Elde edilen datalar, uzun ve sağlıklı bir ömrün ipuçlarını taşıyor olabilir.
44 BİN KİŞİLİK DEV BİLGİ SETİ
Araştırma, bugüne kadar yapılanlar ortasında en kapsamlısı. 64 ila 99 yaş ortasında sıhhat denetiminden geçmiş 44 bin İsveçli incelendi. Bu bireyler 35 yıl boyunca takip edildi.
Bu kümenin içinden bin 224 kişi (yüzde 2,7) 100 yaşını gördü. Uzun yaşayanların yüzde 85’ini yani büyük çoğunluğunu bayanlar oluşturuyordu.
Araştırmacılar, yaşlanma ve vefatla ilişkilendirilmiş 12 farklı kan kıymetine baktı. Bunlar ortasında iltihaplanma, metabolizma, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarıyla ilgili datalar; ayrıyeten beslenme durumu ve kansızlık göstergeleri yer aldı.
UZUN ÖMÜRLE KONTAKLI DEĞERLER
Araştırmada şu kıymetli bulgular öne çıktı:
– 100 yaşını gören şahıslar, 60’lı yaşlarından itibaren çoklukla daha düşük glikoz (kan şekeri), kreatinin (böbrek işlevi göstergesi) ve ürik asit düzeylerine sahipti.
– Bu bireyler çok yüksek yahut çok düşük bedellere nadiren sahipti.
– Klinik olarak “normal” kabul edilen pahaların dışında kan sonuçları da gözlendi. Bu, klinik kıymetlerin çoğunlukla daha genç ve sağlıklı bireylere nazaran belirlendiğini gösteriyor.
– En uzun yaşayanlar ortasında, total kolesterol ve demir düzeyi en düşük olanların 100 yaşına ulaşma ihtimali daha düşüktü.
– Yüksek glikoz, kreatinin, ürik asit ve kimi karaciğer enzimleri ise yüz yaşını görme mümkünlüğünü düşürdü.
– Örneğin ürik asit düzeyinde, en düşük düzeye sahip olan kümenin yüzde 4’ü 100 yaşını görürken, en yüksek düzeyde olanların sadeceyüzde 1.5’i bu yaşa ulaşabildi.
NE MANAYA GELİYOR?
Araştırmacılar, bu farkların hayli küçük ancak istatistiksel olarak manalı olduğuna dikkat çekiyor. Bu da metabolik sıhhat, beslenme ve uzun hayat ortasında bir bağlantı olabileceğini gösteriyor.
Her ne kadar talih faktörü de devreye girse de, uzun yaşama giden yolun yıllar öncesinden başlayan biyolojik ipuçlarıyla formlandığı görülüyor.