Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’de enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan politikalar, yıl sonunda açıklanacak olan hedefler ve buna göre belirlenen zam oranlarını yakından ilgilendiriyor. Uzmanlar, enflasyon oranlarının gelişimine göre emekli ve memur maaşlarının nasıl şekilleneceğine dair tahminlerde bulunuyor. SGK Uzmanı Özgür Erdursun, mevcut veriler ışığında, maaş artışlarının enflasyona paralel gerçekleşeceğini ve alım gücünü en iyi seviyeye çıkarmayı amaçladığını belirtiyor.
ZAM ORANLARI NETLEŞİYOR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından paylaşılan verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yılın ilk 10 ayı itibarıyla yüzde 28,62 oranında artış gösterdi. Kasım ve Aralık ayları enflasyon oranlarında yaklaşık yüzde 1’lik artış olursa, yıl sonunda toplam enflasyonun yüzde 31,2 seviyelerinde olacağı öngörülüyor. Bu durumda, hükümetin hedeflediği yüzde 31 enflasyon oranına ulaşmak mümkün olacak. Maaşlara yansıyacak zam ise şu şekilde hesaplanıyor:
- SSK ve Bağkur Emeklileri: Yüzde 12-13 arasında enflasyon farkı
- Memur ve memur emeklileri: Yüzde 19-20 enflasyon farkı + 1.000 TL seyyanen artış
Uzman Erdursun’un hesaplamalarına göre, bu oranlar doğrultusunda SSK ve Bağ-Kur emeklilerinde toplam artış yaklaşık yüzde 31 seviyesinde kalacak iken, memur ve emeklilerde toplam artış yüzde 40 civarında olacak. Ancak, uzman özellikle bu oranların “alım gücünü yeterince artırmadığını” da vurguluyor.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINDA ALIM GÜCÜNÜN SORUNU
Yıl sonunda en düşük emekli maaşının 16.881 TL seviyesinden, %12–13’lük artışla 19.000 TL civarına çıkması bekleniyor. Ancak, bu artışın kira ve temel ihtiyaçlar karşısında yeterli olmayacağı öngörülüyor. Uzmanlar, hükümetin mevcut politikalarının enflasyonu düşürmeye odaklandığını ve dolayısıyla ek seyyanen artış, hayatın gerçeklerini göz önüne alan intibak ya da refah payı gibi ilave düzenlemelerin pek olmama ihtimalini belirtiyor. Yine de, yüksek oranlı bir artışın, özellikle memur emeklilerine yaklaşık 6 puanlık bir refah payı getirebileceği ve bunun sonucunda en düşük maaşın yaklaşık 20.250 TL’ye ulaşabileceği değerlendiriliyor.
- En güçlü asgari ücret artış senaryosu: %25 zam ve 28 bin TL bandında yeni ücret
2024 yılının ilk altı ayında, Temmuz ayına özel herhangi bir ek zam planı bulunmuyor ve halihazırda 22.104 TL olan asgari ücret ile ilgili beklentiler netleşmeye başladı. SGK Uzmanı Erdursun, teknik anlamda yaklaşık yüzde 16-20’lik bir artış öngördüğünü, ancak ekonomik gerçeklikler nedeniyle bu oranın daha yüksek olabileceğine dikkat çekiyor. En güçlü senaryoda, asgari ücretin yaklaşık 27.500-28.000 TL seviyesine çıkması bekleniyor.
Alım Gücünde Azalma ve Enflasyonun Etkisi
Son 5 yıldaki verilere bakıldığında, nominal ücret artışlarının yaklaşık 8 katına ulaşmasına rağmen, reel anlamda alım gücü pahalılık ve enflasyon nedeniyle ciddi biçimde geriledi. Uzman Erdursun, konuyla ilgili olarak şunları söylüyor: “Türkiye’de ücret artışları, enflasyon hedefleriyle vatandaşların gerçek alım gücü arasındaki mesafeyi kapatmaya çalışıyor. Kasım ve Aralık aylarının enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte, yeni yıl gelirlerinin seviyeleri kesinlik kazanacak.”