Nöbetçi Eczaneler
ABD Yüksek Mahkemesi, Halkbank’ın hakkındaki dolandırıcılık, kara para aklama ve komplo suçlamalarından muaf tutulma talebini yeniden değerlendirdi. Mahkeme, yaptığı değerlendirmeler sonucu bu talebi reddederek, bankanın hakkındaki davanın devam etmesine izin verdi. Bu karar, Halkbank’ın alt mahkeme kararına yaptığı itirazın başarısızlıkla sonuçlanmasıyla ortaya çıktı.
Yüksek Mahkeme, aynı zamanda bankanın “egemen dokunulmazlığı” savunmasının geçersiz sayılmasında da ısrarcı oldu. Özellikle, bankanın “common law” temelinde sunduğu dokunulmazlık iddiası kabul edilmedi. Bu gelişmelerle beraber, banka aleyhine açılan davanın seyri yeniden belirlenmiş oldu.
Banka Suçlamaları ve Mahkemenin Tavrı
ABD federal savcıları, Halkbank’ı İran’a yönelik uygulanan yaptırımları delmek amacıyla para transferleri ve paravan şirketler aracılığıyla yasa dışı işlemler yapmakla suçluyor. Savcılar, banka tarafından İran’ın petrol gelirlerini, altın ve nakit paraya çevrilerek gizlice söz konusu ülkeden transfer edildiğini öne sürüyor. Ayrıca, sahte gıda sevkiyatlarıyla işlemleri meşrulaştırmaya çalıştığı iddianameye yansımış durumda.
Halkbank ise, tüm bu suçlamaları kesin biçimde reddetmektedir ve suçlamaların gerçek dışı olduğunu savunmaktadır.
Kurallar ve Dokunulmazlık Tartışmaları
Banka, ABD mahkemelerinde yargılanamayacağını öne sürerek, “yabancı devlet kuruluşu” olarak Türk devletine ait olduğuna ve Foreign Sovereign Immunities Act kapsamında dokunulmazlık iddiasını dile getirmişti. Ancak, 2023 yılında mahkeme bu iddiayı da geçersiz bulmuş ve davanın alt mahkemeye geri gönderilmesine karar vermişti. Mahkeme kararları, bankanın dokunulmazlık gerekçeleriyle savunmasını boşa çıkardı.
İlişkiler Üzerindeki Etki ve Dava Süreci
Bu dava, uzun süredir ABD ve Türkiye ilişkilerindeki gerginliği artıran önemli bir mesele olmuştur. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Halkbank davasını “hukuksuz ve çirkin bir adım” olarak nitelendirmişti. ABD Adalet Bakanlığı ise, 6 Ağustos’ta Yüksek Mahkeme’ye sunduğu görüşte, “teamül hukuku ilkeleri, yabancı devlet şirketlerini ceza davalarından korumaz” ifadesini kullandı.
Bu karar, Halkbank’ın yargı bağışıklığına dayalı tüm savunma yollarını tükettikten sonra, hem davanın seyrini hem de iki ülke arasındaki ilişkileri yakından etkileyebilir. Eğer mahkeme, bankayı suçlu bulursa, ciddi para cezaları ve uluslararası finansal kısıtlamalarla karşı karşıya kalabilir.