ABD Başkanı Donald Trump’ın imzaladığı yeni kararname, H-1B çalışma vizesine yapılan ücreti 100 bin dolar seviyesine çıkardı. Bu hamle, özellikle teknoloji sektöründe binlerce yabancı çalışanı istihdam eden şirketleri doğrudan etkiledi. Uzmanlar, programın yıllardır bazı usulsüz kullanımlar nedeniyle olumsuz etkiler yarattığını ve bu kararın ABD ekonomisi ile ulusal güvenliğine katkıda bulunmayı amaçladığını belirtiyor.
İşte bu düzenleme, ABD’ye gelen yüksek vasıflı yabancı işçilerin sayısında önemli bir artışa yol açacak gibi görünüyor. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, bu ücret artışının yalnızca vize başvurusu sırasında ödeneceğini, hali hazırda vize sahiplerinin ise bu ücretle karşılaşmayacağını açıkladı. Ayrıca, sağlık alanında çalışan doktorlar muaf tutulabilecek. H-1B vizesi, yüksek eğitim seviyesine sahip yabancı uzmanların ABD’de belirli mesleklerde geçici olarak çalışabilmesini sağlıyor ve sektörler arasında özellikle bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarında yoğun kullanılıyor.
H-1B programı, 1990 yılında başlamış olup, yıllık 65 bin vizeyle sınırlandırılsa da, yüksek lisans veya doktora yapanlara ek olarak toplamda yılda 85 bin vize veriliyor. Bu program yüksek vasıflı yabancıların ABD’de çalışmasını kolaylaştırırken, aynı zamanda şirketlerin ihtiyaç duyduğu uzmanlara erişimini artırıyor. Göçmenlik ve istihdam verileri, özellikle bilgisayar ve mühendislik gibi teknolojik alanlarda bu vize türünün sayısında ciddi bir artış olduğunu gösteriyor.
ABD’deki H-1B vizesine sahip yaklaşık 730 bin kişi bulunuyor ve en çok Hindistan ile Çin vatandaşları tercih ediyor. Bununla birlikte, Filipinler, Kanada ve Güney Kore vatandaşları da önemli sayıdaki başvuru sahibi arasında yer alıyor. Bu çalışanların büyük kısmı yüksek teknoloji ve yazılım sektöründe görev yaparken, sektörel dağılımda profesyonel hizmetler ilk sırada yer alıyor.
ABD teknoloji devleri, H-1B vizesine en ulaşabilen kuruluşlar arasında öncü olurken, Amazon, Microsoft ve Google gibi devler, binlerce yabancı uzmanı istihdam ediyor. Özellikle yazılım ve mühendislik alanlarındaki işler, vize sahiplerinin yoğunlukta olduğu temel pozisyonlar arasında bulunuyor. Tüm bu gelişmeler, Amerika’nın istihdam piyasasında yüksek vasıflı yabancıların büyük rol oynadığını gösteriyor.
Günümüzde, Kongre’nin belirlediği sınırlar doğrultusunda yılda 65 bin vize verilirken, yüksek öğrenim alanında eğitim alanlara ek olarak 20 bin vize hakkı da bulunuyor. 2024 mali yılında yaklaşık 400 bin başvurunun onaylandığı tahmin ediliyor ve bu sayı, yüksek yoğunluklu yabancı iş gücünün varlığını açık şekilde ortaya koyuyor. Teknoloji devlerinin büyük çoğunluğu, yüksek vasıflı yabancı uzmanlar sayesinde faaliyetlerini sürdürüyor ve bu durum, ABD’nin küresel inovasyon liderliği konusunda avantajlarını korumasını sağlıyor.
Ancak, yeni zam ve sınırlamaların, ABD’deki işgücü piyasasında zayıflama ve şirketlerin küresel yeteneklere erişim konusunda zorluklar yaşaması gibi riskler de söz konusu. Elon Musk gibi teknoloji liderleri, H-1B programını güçlü şekilde desteklerken, bazı siyasiler ise bunun yerli işgücüne olumsuz etkiler yaratabileceğinden endişe duyuyor. Özellikle, yeni ücret uygulamasının, şirketlerin yabancı personeline olan ilgisini azaltarak inovasyonu yavaşlatabileceği ve faaliyetlerin başka ülkelerle sınırlandırılabileceği öngörülüyor. Bu gelişmeler, uzun vadede işgücü piyasasının esnekliğini ve rekabet gücünü zayıflatma riski taşıyor.