Son zamanlarda, Wall Street Journal kaynaklarına dayandırılan raporlar, ABD güvenlik güçlerinin Sri Lanka açıklarındaki gemiye yönelik gizli bir müdahale gerçekleştirdiğini ortaya koyuyor. Habere göre, gemi yüzlerce millik uzaklıkta durdurulmuş ve ardından yükü ele geçirilip rotasını sürdürmesine izin verilmiş. Bu operasyonun detayları, istihbaratın uzun süre takibi ve operasyonun gizli yürütülmesi nedeniyle kamuoyuna tamamen açık değil.
WSJ’ye göre, bu gizli operasyon, İran’ın tedarik ağlarını devre dışı bırakmaya yönelik geniş çaplı bir stratejinin parçası. ABD Savunma Bakanlığı, özellikle İran’a yönlendirilmiş silah ve malzeme sevkiyatlarını engellediğini ve böylece İran’ın balistik füze ve nükleer programlarını zayıflatmayı amaçladığını ifade ediyor.
İran’ın Silah ve Petrokimya Sevkiyatları Üzerine Aldığı Önlemler
Yetkililer, ele geçirilen yüklerin hem sivil hem askeri maksatlar için kullanılabileceği ihtimaline karşılık, bu malzemelerin imha edildiğini açıkladı. Aynı zamanda, İran’ın bu sevkiyatlarının, Birleşmiş Milletler’in Eylül ayı sonunda uygulamaya koyduğu silah ambargosunu hedef aldığı bildirildi. Son ekonomik ve askeri gelişmeler ışığında, ABD ordusu, İran’a ait birçok sevkiyatı korsan olarak durdurdu veya el koydu; örneğin, Yemen açıklarındaki balistik füze ve seyir füzeleri taşıyan gemiler 2024 Ocak ayına kadar engellendi.
ABD’nin denizlerde yürüttüğü bu yeni saldırgan taktikler, İran’ın bölgedeki stratejisini etkisiz hale getirmeye yöneliktir. Ayrıca, İran’a gönderilen petrol sevkiyatlarının da sık sık yakalandığını ve bu gelirlerin, İran Devrim Muhafızları’nın finansmanına aktarıldığını görmekteyiz. Öte yandan, Çin’den İran’a giden birçok kargo ve sevkiyat, ABD ve uluslararası toplum tarafından yakından izleniyor.
Çin ve İran İlişkileri ve Denizdeki Mücadele
Washington, özellikle Çin menşeli teknolojik ve kimyasal maddelerin İran’ın balistik ve seyir füzesi programlarına doğru yönlendirildiğinden şüpheleniyor. Kasım ayındaki raporlar, Çin’den yola çıkan iki İran gemisinin, ileri derecede kritik malzemeler taşıdığını ve bu maddelerin roket yakıtı üretiminde kullanıldığını ortaya koyuyor. ABD Hazine Bakanlığı da, Nisan ayında, bu bağlantılı işlemlere katılan Çin ve İran kaynaklı kuruluşlara yönelik ağır yaptırımlar uyguladı.
Askeri ve diplomatik müsabakanın bu deniz operasyonlarıyla şekillendiği, bölgesel ve küresel güvenliğin devamı için oldukça kritik bir dönemeçte bulunulduğu söylenebilir.
