Ön Bilgi
Kahramanmaraş 3. İdare Mahkemesi, kanuni faiz ve temerrüt faiziyle ilgili düzenlemelerin anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvuruda bulundu. Başvurunun temel sebebi, faiz oranlarının belirlenmesine ilişkin hükümlerdi.
Bahsi geçen yasa, Borçlar Yasası ve Türk Ticaret Kanunu kapsamında, faiz ödenmesi gereken durumlarda söz konusu faiz oranının yıllık %12 olarak belirlenmesini öngörüyordu. Ayrıca, Cumhurbaşkanı’nın bu oranı aylık olarak belirleyebilmesi, indirim veya artırma yetkisi tanınıyordu.
Mekanizma Eksikliği ve Anayasal Çelişki
Ancak, AYM’nin değerlendirmesince, kuralla borcun geç ödenmesi halinde faiz ödenmesini öngörmekle birlikte, para değer tükenmesini karşılamak amacıyla kullanılması gereken enflasyon koruma mekanizmalarının öngörülmemesi büyük bir eksiklik olarak görüldü. Bu boşluk, paranın enflasyon karşısındaki değer kaybını etkin şekilde telafi edememekte ve hukuki güvenlik açığı yaratmaktadır.
Devletin, enflasyon karşısında tüketicinin alacağının korunmasını sağlayacak hukuki yolları yeterince düzenlememesi, kuralın anayasanın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkı ile ve ayrıca anayasanın 4. maddesinde bahsedilen etkili başvuru hakkına aykırı olduğu sonucuna varıldı.
Sonuç ve Yürürlülük Zamanı
İşte bu gerekçelerle, mahkeme, söz konusu düzenlemenin “sözleşmeden kaynaklanmayan borç ilişkileri” açısından anayasaya aykırı olduğunu ve iptaline karar verdi. Fakat kararda, bu iptal kararının yürürlüğe girmesi 9 ay sonra gerçekleşecektir, bu da hukuki belirsizliği bir süre daha devam ettirecek gibi görünüyor.
