Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, yarın başlıyor.
Genel Şura, 23-29 Eylül’de “Birlikte daha uygun: Barış, kalkınma ve insan hakları için 80 yıl ve daha fazlası” temasıyla düzenlenecek.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in açılışını yapacağı 80. BM Genel Kurulu görüşmelerinin başkanlığını, bu yıl kürsü tokmağını eline alan eski Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yürütecek.
BM Genel Şurası’na 150 civarında devlet ve hükümet liderinin yanı sıra çok sayıda lider yardımcısı, bakan ve bu heyetlere eşlik edecek resmi yetkililerden oluşan binlerce diplomatın, sivil toplum örgütü çalışanının ve gazetecinin katılması bekleniyor.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN BİRİNCİ GÜN HİTAP EDECEK
New York’a dün ulaşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM’deki birinci hitabını bugün Türkiye saatiyle 22.00-01.00’de Genel Konseyde Filistin Sıkıntısına Tahlil Bulunması ve İki Devletli Tahlilin Hayata Geçirilmesi Bahisli Yüksek Seviyeli Memleketler arası Konferans’ta yapacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yarın başlayacak BM Genel Konsey görüşmelerinin birinci gününde de Türkiye’yi temsilen Brezilya, ABD ve Endonezya’nın akabinde 4. sırada, Türkiye saatiyle 18.00 civarında hitabını gerçekleştirecek.
BM Genel Konseyi’nde 1955’ten bu yana sürdürülen gelenek olarak liderlerden sonraki birinci konuşmayı Brezilya yapıyor. Brezilya’nın akabinde konut sahibi ABD kelam alıyor.
BM Genel Heyeti’ne 15. kere hitap edecek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, konuşmasında bilhassa İsrail’in Gazze’de işlediği soykırıma ve işgal altındaki Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da toprakları gasbedilen Filistinlilerin durumuna, ayrıyeten İsrail’in başta Suriye ve Lübnan olmak üzere bölge ülkelerine yönelik taarruzlarına dikkati çekmesi ve üye ülkelerden İsrail’in taarruzlarına karşı durmalarını talep etmesi öngörülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24 Eylül Çarşamba günü de Türkiye saatiyle 21.00’de BM İklim Tepesi’nde hitap edecek.
GAZZE VE UKRAYNA’DA DEVAM EDEN KRİZLER
Liderler, çabucak hemen her yıl olduğu üzere bu yıl da kriz, ihtilaf ve savaşların sayısının arttığı devirde bir ortaya geliyor.
İsrail’in Gazze’de şiddetlenerek devam eden, birçok çocuk ve bayan 65 binden fazla sivilin hayatına mal olan ve neredeyse ikinci yılına girecek akınlarının BM toplantılarında ana gündem unsuru olarak yerini muhafazası bekleniyor.
Liderlerin, bilhassa BM tarafından “dünyada cehennem” olarak tanımlanan Gazze’de ateşkesin sağlanması vurgusunun yanı sıra üye ülkelerin, İsrail’in memleketler arası hukuk ve BM kararlarını ihlali ile bölgeye insani yardım ulaştırmanın zahmetlerini gündeme getirmesi bekleniyor.
Genel Heyet salonunda bugün yapılacak Filistin Problemine Tahlil Bulunması ve İki Devletli Tahlilin Hayata Geçirilmesi Bahisli Yüksek Seviyeli Milletlerarası Konferans’ta İsrail’in Filistin’deki işgalinin yanı sıra en son Katar’ın başşehri Doha’da ABD’nin ateşkes teklifini görüşmek için toplanan Hamas müzakere heyetine yönelik saldırısının da tartışılması bekleniyor.
İki devletli tahlil kapsamında İngiltere ve Kanada üzere Batılı ülkeler de dahil Filistin Devletini tanıyacağını duyuran ülkelerin sayısı artarken bu hususta İsrail ile hareket eden ABD, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve kendisine eşlik edecek Filistinli yetkililere BM Genel Şura ziyareti için vize vermeyeceğini duyurmuştu.
Abbas’ın bu nedenle BM konuşmalarını görüntü üzerinden yapması bekleniyor. Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun da 26 Eylül Cuma sabahı, birinci sırada Genel Kurul’a seslenmesi öngörülüyor.
Bu yıl birinci kere BM Genel Heyet toplantılarına katılacak olan Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın da 24 Eylül Çarşamba sabahı BM Genel Heyet salonunda konuşma yapması bekleniyor.
Şara, 1967’den bu yana BM Genel Konsey toplantılarında Suriye’yi temsilen konuşan birinci başkan olacak.
BM 80. Genel Şura görüşmelerinin ana teması, “Birlikte daha düzgün: Barış, kalkınma ve insan hakları için 80 yıl ve daha fazlası” olarak öne çıkıyor.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, geçen hafta 80. Genel Şura hasebiyle düzenlediği basın toplantısında “Bazıları buna diplomasinin Dünya Kupası diyor lakin sıkıntı burada puan toplamak değil sıkıntıları çözmek olmalı. Çok fazla tehlike var.” tabirlerini kullanmıştı.
Dünyanın “çalkantılı sularda“ sürüklendiği ikazını yapan Genel Sekreter, genişleyen jeopolitik ayrışmaları, tırmanan çatışmaları, iklim değişikliğini, denetimden çıkan teknolojileri ve artan eşitsizlikleri acil tahliller gerektiren zorluklar olarak sıralamıştı.
Bu nedenle bilhassa İsrail’in ataklarına yönelik tahlilde ABD’nin vetoları nedeniyle tıkanma yaşayan BM Güvenlik Kurulu ile yeniden en büyük bağışçı ABD’nin aidatlarını kesmesi üzerine BM’nin finansal yapısında ıslahat muhtaçlığı bahislerinin da önderlerin gündeminde olması bekleniyor.
Rusya ile Ukrayna ortasında süren savaşa tahlil arayışlarının yanı sıra Sudan, Lübnan, Yemen ve Haiti üzere öbür bölgelerdeki kriz ve ihtilafların da Genel Heyet konuşmaları ve ikili görüşmelerin odak noktalarını oluşturması öngörülüyor.
Liderlerin birebir vakitte yüksek seviyeli hafta kapsamında “Dördüncü Dünya Bayan Konferansı’nın 30. Yıl Dönümü”, “İklim Zirvesi”, “Sürdürülebilir, Kapsayıcı ve Sağlam Bir Global İktisat Zirvesi”, “Myanmar’daki Arakanlı Müslümanların (Rohingya) ve Öteki Azınlıkların Durumu” ve “Yapay Zeka İdaresi Üzerine Global Diyaloğun Başlatılması” başlıklı toplantılara da katılarak istişare ve sunumlar yapması bekleniyor.
CASTRO 296, KADDAFİ 100 DAKİKA KONUŞMUŞTU
İlk olarak 51 üyeyle kurulan BM’de 1946’dan bu yana Genel Heyet görüşmeleri düzenleniyor.
Liderlerin konuşmalarını 15 dakikayla kısıtlamaları ve ana temaya değinmeleri bekleniyor lakin birçok başkanın kısıtlamalara uymaması, BM Genel Heyetinde enteresan manzaraların ortaya çıkmasına neden oluyor.
80 yıldır düzenlenen BM genel heyetlerinde hafızalarda yer alan en enteresan anılardan biri Küba Devlet Lideri’nin 1960’ta 296 dakika, 2009’da dönemin Libya lideri Muammer Kaddafi’nin ise yaklaşık 100 dakika konuşması ve BM Kaidesi’nin bir sayfasını yırtması öne çıkıyor.
GÖRÜŞMELER İÇİN HARİKA GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
New York kenti, bu hafta BM. Genel Konsey görüşmeleri için gelecek 150 civarındaki devlet ve hükümet lideri ile yüzlerce bakan, binlerce diplomat, sivil toplum kuruluşu çalışanı ve gazeteciyi ağırlamaya hazırlanırken inanılmaz ağır güvenlik tedbirlerine de sahne olacak.
New York Belediye Başkanı Eric Adams, 80. Genel Heyet toplantıları bağlamında şu ana kadar BM’ye ve genel olarak New York kentine yönelik kayda kıymet bir tehdidin olmadığını söz ederek, “Ancak global krizleri göz önüne alarak çok ihtiyatlı duruyoruz.” dedi.
Adams, Genel Heyet toplantıları sırasında binlerce polisin ve K-9 köpeklerinin, BM civarı ve yer altı metro duraklarında ziyaretçileri ve halkı korumak için konuşlandırılacağını belirterek, havadan helikopter ve insansız hava araçları ile Doğu Irmağı’ndan de New York Polis Departmanı (NYPD) botlarının misyon yapacağını söyledi.
Manhattan’da, bilhassa BM civarında, ülkenin en büyük polis gücünü oluşturan NYPD’nin yanı sıra bu hafta BM polisi, Federal Soruşturma Ofisi (FBI) casusları ve Dışişlerine bağlı bâtın servis elemanları da civarda ağır mesai yapacak.
NYPD, BM binasının bulunduğu Manhattan’ın orta doğu bölümünü büsbütün trafiğe kapatarak kaldırımların kenarına uzunluktan boya koyduğu metal bariyerlerle BM’ye yakın sokakları güvenlik kordonu altına alıyor.
Bu müddet zarfında Manhattan’ın orta doğu bölümünde 48. ile 42. sokaklar ortasında kalan 1. Cadde, araç ve yaya trafiğine kapatılacak. Bu bölgeye yalnızca burada ikamet edenler ve BM toplantıları kapsamında geçiş kartı bulunanlar belirli denetim noktalarından geçerek girebilecek.
Bunların dışında NYPD, Manhattan’ın doğu ve batısında bulunan FDR ana yolunun bir kısmı dahil, orta kısmında birçok cadde ve sokağı BM haftası müddetince güvenlik gerekçesiyle trafiğe büsbütün yahut hudutlu halde kapalı tutacak.
BM Genel Kurulu haftasında diplomasi trafiğinin yoğunluğu kadar, çeşitli sivil toplum kuruluşları ve kümeler da milletlerarası topluluğa seslerini duyurmak için BM binası etrafında şovlar düzenleyebiliyor.
Geçen yıl olduğu üzere bu yıl da İsrail’in Gazze’deki ataklarının ve uyguladığı soykırım siyasetlerinin BM etrafında ve New York’un değişik noktalarında protesto edilmesi bekleniyor.