Nöbetçi Eczaneler
SGK uzmanı Özgür Erdursun, engelli yurttaşların uzun yıllardır yararlandığı vergi indirimleri ve emeklilik uygulamalarının 14 Ocak 2025 itibarıyla tamamen sona ereceğini duyurdu. Yapılan düzenlemeyle, 15 Ocak 2025’te yürürlüğe giren 7538 sayılı Kanun, engelli emekliliği sistemini köklü biçimde değiştirdi. Artık, kişinin hastalığının yeri değil, hastalığın çalışma gücü üzerindeki etkisi esas alınacak.
Vergi indirimiyle emeklilik sona erdi
Yeni düzenleme ile birlikte, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu kapsamında verilen “engelli vergi indirimi belgesi”nin emeklilik hakkı sağlaması artık mümkün değil. Erdursun, bu değişikliğin sadece teknik bir mevzuatta yapılan değil, aynı zamanda toplumsal güvenlik ve aylık bağlama süreçlerini de radikal biçimde altüst eden bir dönüşüm olduğunu belirtti.
Mevcut başvurular güvende
Yüksek olasılıkla, 15 Ocak 2025 öncesinde başvurmuş olanlar eski sistemden yararlanmayı sürdürecek. Erdursun, “Bu tarihe kadar vergi indirimi belgesiyle başvuru yapanlar, hak kaybına uğramayacak ve eski sistemden faydalanmaya devam edecekler” dedi.
Çalışma gücü kaybı kritik hale geldi
Artık emeklilik kriterleri arasında yüzde 40–59 arasında değişen çalışma gücü kaybı oranları dikkate alınacak. Değerlendirmeler, Erişkinler İçin Engellilik Yönetmeliği’ne uygun olarak yapılacak. Erdursun, bu yeni yaklaşımı “Kişinin hastalığı değil, hastalığın çalışabilirliği üzerindeki etkisi temel alınacak” sözleriyle özetledi.
Prim ve sigorta koşulları güncellendi
İşte yeni düzenlemeyle birlikte belirlenen sigortalılık ve prim gün sayısı şartları:
- Yüzde 50–59 kayıp durumunda: 16 yıl sigortalılık ve 3700 gün prim
- Yüzde 40–49 kayıp durumunda: 18 yıl sigortalılık ve 4100 gün prim
Önceden vergi indirimine dayalı prim sistemi tamamen kaldırıldı.
Alt sınır bağlama oranları yeniden tanımlandı
Emekli maaşlarının düşük tutarlı olmasını önlemek adına, yeni alt sınır koruması getirildi. Erdursun, “5400 gün üzerinden bağlanan aylıklar için ABO en az %30, 2000–2008 dönemi hesaplamalarıyla alınan kısmi aylıklar için ise en az %60 olacak” bilgisini paylaştı.
Raporlar ve muayene süreçleri düzenlendi
Yeni sistemle birlikte, tüm raporlar sadece yetkili hastanelerden alınmak zorunda kalacak; eski tip raporlar geçerli sayılmayacak. Ayrıca, değerlendirme ve muayene işlemleri Tebligat Kanunu hükümleri doğrultusunda gerçekleştirilecek. Engellilik oranı %40 seviyesinin altına inerse, emekli aylığı kesilebilir.
Hangi hastalıklar çalışma gücü kaybına neden oluyor?
Erdursun, %40 ve üzeri çalışma gücü kaybı oluşturabilen hastalıkların listesini paylaştı. Bunlar arasında epilepsi, inme, Parkinson, MS, demans, ağır psikiyatrik rahatsızlıklar, kanser türleri, böbrek ve kalp yetmezlikleri, AIDS, KOAH, uzuv kayıpları ve çeşitli sistemik hastalıklar bulunuyor.