Nöbetçi Eczaneler
Bathynomus vaderi, yaklaşık 32,5 cm uzunluğunda ve bir kilogramdan fazla ağırlığa ulaşabilen dev izopodlar ailesine ait yeni bir türdür. Bu sıra dışı canlı, yalnızca Vietnam’daki Spratly Adaları yakınlarında kayıtlara geçmiş olup, muhtemelen Güney Çin Denizi’nin başka bölgelerinde de bulunması olasıdır.
Vietnam’da gelir kaynağı olarak kabul edilen bu canlılar, başlangıçta düşük fiyatlarla satılırken, son yıllarda medyanın ilgisinin artmasıyla halka tanıtılmıştır. Bazı gözlemler, tatlarının *“deniz ürünlerinin kralı”* olan ıstakozdan daha üstün olabileceğini öne sürmektedir. Dev izopodlar, özellikle Biển Đông (Doğu Denizi) ve Vietnam’ın güney-orta kıyılarındaki trol tekneleri tarafından avlanmakta ve çeşitli deniz ürünleri pazarlarında satılmaktadır. Bu canlıların canlı hali, Hanoi, Ho Chi Minh City ve Đà Nẵng gibi büyük şehirlerdeki pazarlar başta olmak üzere, son beş yıl içerisinde daha sık görülebilir hale gelmiştir. Ek olarak, bazı restoranlar ve işletmeler sosyal medya üzerinden bu deniz canlılarının satışını ve hazırlanışını tanıtmaya başlamıştır.
Yeni türün keşfi ve bilimsel süreçler
2022 Mart ayında Hanoi Üniversitesi’nden araştırmacılar, Quy Nhơn şehrinden dört dev izopod örneği satın almış ve bunlardan ikisini Singapur’daki Lee Kong Chian Doğa Tarihi Müzesi’ne göndermiştir. Peter Ng liderliğindeki bu müze, Asya’daki derin deniz faunası üzerinde uzmanlaşmış ve daha önce Endonezya’dan Bathynomus türlerini tanımlamış bir ekip barındırmaktadır. Ayrıca, Vietnam Ulusal Üniversitesi’nden Uzman Nguyen Thanh Son da araştırma ekibine katılmıştır. Yapılan detaylı incelemeler sonucunda, bu dev canlıların henüz tanımlanmamış yeni bir tür olduğu tespit edilmiştir ve bulgular, 2023 başlarında, *ZooKeys* dergisinde yayımlanmıştır.
Bu keşif, Güneydoğu Asya sularında yalnızca buzdağının görünen kısmını temsil etmektedir. Bu kadar büyük bir canlının fark edilmemiş olması, bölgedeki derin deniz ekosistemlerinin ne kadar az bilindiğini göstermektedir. Artık pek çok insan, balıkçılık, petrol, gaz ve madencilik gibi faaliyetler nedeniyle bu habitatların giderek daha çok tahrip olduğunu bilmekte ve bu alanlardaki biyolojik çeşitliliği anlamaya yönelik çabaları hızlandırmaktadır. Dev izopodların sürdürülebilir biçimde avlanması ve koruma altına alınması, karşı karşıya kalınan sorunlara yeni bir yaklaşım getirmektedir ve bunun ilk adımı, burada yaşanan yaşamı detaylı bir şekilde anlamaktır.
Çeviren: Kaan SOYUER Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2025/01/250114124926.htm
Görsel kaynağı: Huang, M. C., ve Kawai, T. (2025). A new species of supergiant Bathynomus A. Milne-Edwards, 1879 (Isopoda: Cirolanidae) from the Paracel Islands, South China Sea. Biodiversity Data Journal, 13, e144238.