Geçen yıl Gürcistan’da hükümet karşıtı protestolar sırasında, BBC’nin ortaya çıkardığına göre, devlet yetkilileri eski tip bir kimyasal silah kullanmış olabilir. Toplanan kanıtlar, özellikle Fransa’nın Birinci Dünya Savaşı sırasında geliştirdiği ve uzun süredir kullanılmayan “camite” adlı maddenin, güvenlik güçleri tarafından kalabalık kontrolü sırasında kullanıldığı yönünde ciddi şüpheler uyandırıyor.
Göstericiler ve gözlemler, kullanılan maddenin sağlık üzerinde kalıcı etkileri olabileceğini ve bu etkilerin, başta göz yaşartıcı gaz olan CS gazından daha güçlü ve daha zararlı olduğunu gösteriyor. Özellikle, protestolara katılan ve kimyasal maddelerin etkisine maruz kalanlar arasında ciddi solunum ve cilt sorunları yaşayanlar bulunuyor. Çalışmalar, bu kimyasalların kullanımının, uluslararası hukuk normlarına ve kalabalık yönetimi kurallarına aykırı olabileceğine de dikkat çekiyor.
Kanıtlar ve Uzman Görüşleri
Uzmanlar, elde edilen envanter listelerinde belirtilen “UN1710” ve “UN3439” kodlu kimyasalların, özellikle “camite” ile ilişkili olabilecek unsurlar içerdiğini düşünüyor. Arşiv belgeleri ve eski polis kaynaklarının ifadeleri, bu kimyasalların Gürcistan’daki polis araçlarına yüklenmiş olabileceğine işaret ediyor. Christopher Holstege gibi önde gelen toksikoloji uzmanları, bu kimyasalların etkilerinin, standart göz yaşartıcı gazlardan çok daha güçlü ve kalıcı olduğunu vurguluyorlar.
Uluslararası Hukuk ve İnsan Hakları Boyutu
Birleşmiş Milletler’in Uluslararası Hukuk ilkelerine göre, polis güçlerinin kalabalıkları kontrol etmek amacıyla kimyasal maddeleri orantılı ve kısa vadeli etkilerle kullanması gerekirken, ortaya çıkan semptomlar ise bu kurallara uymayan ciddi sağlık sorunlarını ortaya koyuyor. Uluslararası insan hakları savunucuları, bu uygulamaların insanlık onuruna aykırı olduğunu ve olası işkence suçunu oluşturabileceğini belirtiyorlar.
Ek Bilgiler ve Gürcistan Hükümetinin Tepkisi
Hükümet yetkilileri, kimyasal kullanımıyla ilgili iddiaları reddedip, olayların “saçma ve anlamsız” olduğunu iddia etti. Ayrıca, polisin yasalara uygun hareket ettiğini ve dış müdahale veya yasa dışı uygulama olmadığını savundu. Protestoların devam ettiği bölgelerde ise, hükümet politikalarına karşı eleştiriler sürerken, gösterilerin yoğunluğu azalmakla birlikte, muhalif sesler artmaya devam ediyor.
Uluslararası uzmanlar ve gözlemciler, Gürcistan’daki güvenlik güçlerinin kullanmış olabileceği kimyasal bileşiklerin, geçmişteki uygulamalardan çok daha tehlikeli ve etkili olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyorlar. Bu gelişmeler, hem bölgesel hem de küresel anlamda insan hakları ve silah kullanımına dair ciddi kaygıların artmasına neden oluyor.
