Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın yoğun diplomasi trafiği sürüyor.
Bakan Fidan bu defa, Mısır’ın MBC Masr kanalında kıymetli değerlendirmelerde bulundu.
Bakan Fidan, Mısır’ın MBC Masr kanalında Orta Doğu’daki aktüel gelişmelere ait soruları yanıtladı ve yaptığı değerlendirmelerle dikkati çekti.
“HÜKMETME DEĞİL İŞ BİRLİĞİ”
Arap ve İslam ülkelerini güvenlik uyumu temelinde birleştiren ortak bir oluşumun mümkün olup olmadığına ait soruya cevabında Fidan, “Ben bunun olabileceğini düşünüyorum. Zira dünyadaki başka örneklerine baktığımız vakit bu bir politik sistem sıkıntısı. Bir de ortak mefkureye ulaşma sıkıntısı. Artık bence İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin, Arap Ligi üyesi ülkelerin birçoğunun ulus devlet yapıları oturmuş durumda, istikrarları oturmuş durumda. Artık buradan bir bütünleşik siyasal sisteme gidilebilir.” tabirlerini kullandı.
Fidan, ülkelerin siyasi liderliklerinin bu türlü bir şeye karar vermesi durumunda muhakkak bir sistematik içerisinde bu türlü bir vizyona ulaşmanın mümkün olduğunu belirterek, buna bir yerden başlanılması gerektiğini vurguladı.
Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölgede, ülkelerin birbirlerinin güvenliğine, bölgesel toprak bütünlüğüne ve egemenliğine taahhütte bulunmaları gerektiğinin altını çizen Fidan, “Bütün ülkeler birbirlerinden emin olmalı. Bunu mümkün kılacak bir platformun olması lazım. Daha sonra bunun üzerine çok fazla ekonomik ve güvenlik hususları bina edilebilir.” halinde konuştu.
“TÜRKLER GELİYOR”
Fidan, uzun yıllar bölge ülkelerinin kendi içerisindeki çatışmaların, uyuşmazlıkların ve yer kapmaların rol oynadığını belirterek, Arap ülkeleri ortasında “Türkler tekrar geliyor, Neo-Ottoman bir siyaset izliyorlar.” söylemi olduğuna işaret etti.
“HERKESİN HUDUTLARI BELLİ”
Bölgede ya Türk, ya Arap ya da Fars egemenliğinden bahsedildiğini kaydeden Fidan, “Hep bir dominasyon, ‘Kim bölgeyi tesiri altına alacak yahut hükmedecek’ şeyi var. Bence bu çok ilkel bir yaklaşım. Bunun yerine bizim işbirliğini geliştirmemiz lazım. ‘Domination’ değil ‘Cooperation’. ‘Hükmetme’ değil ‘işbirliği’. Herkesin sonları muhakkak, ulus belirli. Birbirimize hürmet duyuyoruz.” sözlerine yer verdi.
Bakan Fidan, bu kuşağın bunu hayata geçirebileceğini belirterek, şöyle devam etti:
“Başkası yapıyorsa biz de yapabiliriz ve bu, bizim şu anda jenerasyonumuzun yapabileceği bir şey. Ben bölge önderleriyle konuştuğum vakit hakikaten büyük bir memnuniyetle görüyorum ki herkes bu vizyona inanıyor. Doğal bu vizyonu hayata geçirmenin önünde birtakım zorluklar olacak, riskler de olacak.
Bunu evvelden kabul etmek gerekiyor. Bu riskler bölge dışı riskler olabilir fakat şayet yaşadığımız coğrafya dünyaya daha fazla istikrar, refah üretecekse bunun yolu sizin dediğiniz vizyonu hayata geçirmekten geçiyor ve ben bunun da şahsen mümkün olabileceğine inanıyorum.
Cumhurbaşkanımız (Recep Tayyip Erdoğan) da bu vizyona çok fazla inanıyor, çok fazla siyasi dayanak veriyor. İnşallah biz yaşadığımız müddet içerisinde bunun hayata geçtiğini görürüz. Benim de bütün bu çalışmalarım bu tarafta.
“ULUSLARARASI SİSTEMİN YETERSİZLİĞİ VAR”
BRICS, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üzere milletlerarası oluşumların yakın vadede tesirli rolü olup olmayacağına ait soruya cevap veren Fidan, “Biliyorsunuz milletlerarası sistemin maalesef bilhassa Gazze olayında da açığa çıktı ki, büyük bir yetersizliği var ve ortaya çıkan krizlere karşılık vermekten uzak bir sistem. Aşikâr tercihlerinden ve aşikâr güç yapılarından ötürü.” formunda konuştu.
Fidan, Gazze’deki savaşın, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın, bunların etrafında şekillenen olayların, Asya-Pasifik’teki beklenen gelişmelerin, teknoloji dünyasındaki rekabet ve ticaret savaşlarının topluca evrildiği vakit mevcut sistemin karşılık vermekten çok daha fazla krizi körüklediğini lisana getirdi.
Burada mevcut ittifakların rolünün büyük olduğunu söz eden Fidan, “Mevcut ittifaklar kendi popülasyonları için refah getirebilirken, başta Avrupa Birliği ve Amerika, öteki meseleleri çözmede yetersiz kalabiliyor. Birleşmiş Milletler (BM) teşkilatının bilhassa Güvenlik Kurulu’nun yapısı bu mevzuda şu anda problemleri çözmekten uzak gözüküyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Fidan, BM ve BM Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) reforme edilmesi gerektiğini yineleyerek, “Bunlar olmadığı vakit mevcut ittifakların karşısına sizin de kelamını ettiğiniz üzere, BRICS üzere, Şanghay İşbirliği Teşkilatı üzere, ASEAN üzere daha ismini burada sayamadığımız çok fazla bölgesel aktörlerin ortaya çıkacağı ve daha farklı arayışların olacağı kesinlikle.” değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE-MISIR İLİŞKİLERİ
Türkiye-Mısır ilgilerine de değinen Fidan, iki ülke ortasındaki ikili münasebetlerin şu anda “modern tarihin en uygun düzeyine” erişmiş durumda olduğunu söyledi.
Fidan, iki ülke ortasındaki kardeşlik bağlantısının, halklar ortası alakanın her vakit eksiksiz olduğuna dikkati çekerek, “Zaten iki halk birbirinin gibisi, ayırmak mümkün değil. Ancak siyasal seçkin ortasındaki bağ ve bürokrasiden bürokrasiye, hükümetten hükümete olan münasebet sahiden olağanüstü düzgün bir noktaya ulaşmış durumda. Zira her türlü mevzuyu konuşabiliyoruz.” tabirlerini kullandı.
“MISIR’LA MÜNASEBETLER FEVKALADE”
İki ülke ortasında çok büyük dayanışma ve işbirliği olduğuna işaret eden Fidan, münasebetlerin giderek daha da ilerlediğini, ticari bağların de “fevkalade iyi” olduğunu söyledi.
Bakan Fidan, ikili alakaları ilerletmek ismine daha çok şey yapılabileceğini ve yapılması gerektiğini lisana getirerek, her şeyin çok başlangıcında olunduğunu kaydetti.
“Çünkü her iki ülke de kendi potansiyelleri dışında birbirimizin potansiyelini bir ortaya getirebilirsek ne yapabiliriz onu keşfetmeye başladı.” diyen Fidan, bu durumun bölgede yalnızca Mısırla değil öbür ülkelerle de bu halde olduğunu belirtti.
Fidan, Türkiye ve Mısır ortasındaki ikili işbirliğinin her alanda profesyonel bir biçimde çalışarak ileri götürülmesi gerektiğini vurgulayarak, “Ama altını çiziyorum, profesyonel çalışmamız lazım, çok çalışmamız lazım. Siyasi niyet var, irade var. Altta çok çalışma yapmamız lazım.” dedi.
İki ülke ortasındaki potansiyel görüş ayrılıklarını nasıl uzlaştırabildiğine ait soruya karşılık veren Fidan, “Şimdi biz birbirimizi dost olarak görüyorsak, bir sorunda farklılığımız varsa bu farklılığı gidermek daha kolay. Artık Libya konusunda bizim başlangıç konumlarımız daha uzaktı birbirine.
Ama vakitle, irtibatla, ortamızda itimadı artırarak aşikâr bir noktaya geldik. Sudan konusunda hakeza ve Gazze konusunda esasen bir arada çok yakın çalışıyoruz. Filistin konusunda çokça yakın çalışıyoruz. Yani etle tırnak üzere çalışıyoruz.” diye konuştu.