İsviçre’de vatandaşlar, kadınların da erkekler gibi zorunlu milli hizmet yapmasını öngören “vatandaşlık hizmeti inisiyatifi”ni referandumda büyük bir farkla reddetti. Resmî sonuçlar gösteriyor ki, kantonların çoğu bu girişime karşı oy kullanarak, belirli çoğunluk şartını karşılayamadı. Mevcut durumda, İsviçre’de yalnızca erkekler zorunlu askerlik veya sivil koruma hizmetinde bulunuyor; kadınlar ise gönüllü katılım gösterebiliyor.
Teklifin destekçileri, kadınlara da zorunlu hizmet zorunluluğu getirildiğinde toplumdaki dayanışmanın güçleneceğini savunuyordu. Ayrıca, bu plan kapsamında çevre koruma, gıda güvenliği ve yaşlı bakımı gibi alanlarda yeni halk hizmetleri oluşturulması planlanıyordu. Ancak hükümet ve parlamento büyük oranda çeşitli endişelerle karşı çıktı; bunlar arasında yüksek maliyetler ve özellikle genç nüfusun uzun süreli çalışmadan uzak kalmasıyla ekonomik etkiler yer alıyordu.
Eşitlik Tartışmaları ve Çift Yük
Hükümet, kadınların üzerindeki görünmez bakım yükünü vurgulayarak, zorunlu hizmetin “ek bir yük” olacağını ve bunun “eşitliği sağlamak yerine engelleyeceği” endişelerini dile getirdi. Özellikle Alzheimer ve yaşlı bakımı gibi işleri üstlenen kadınların, zorunlu hizmetle birlikte daha fazla yük altına girebileceği belirtildi.
Aynı gün gerçekleşen diğer referandumda ise, 50 milyon İsviçre frangını aşan bağış ve miraslara uygulanacak olan yeni bir ulusal vergi reddedildi. Bu teklif, İsviçre’nin 2050’ye kadar net sıfır karbon emisyonu hedefine ulaşmasına destek olmayı amaçlıyordu. Hükümet, söz konusu verginin yaklaşık 2.500 zenginin ülkeden ayrılmasına neden olabileceğine dikkat çekerek karşı çıktı.
Statükoyu Koruma ve Avrupa’da Güçlenen Savunma
İsviçre’de referandum, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sonrası Avrupa ülkelerinin savunma kapasitesini güçlendirmesiyle aynı döneme denk geldi. Ancak, İsviçre tarafsızlık ilkelerine bağlı kalarak, zorunlu hizmetin genişletilmesine yönelik talepleri reddetti. Ülkede her yıl yaklaşık 35 bin erkek, zorunlu askerlik veya sivil hizmet yapıyor. Bu konuda zaman zaman tartışmalar yaşanmasına rağmen, zorunluluğun tamamen kaldırılması veya genişletilmesine kaçınılmakta.
Yılda dört kez yapılan ulusal referandumlar, İsviçre’de siyasi kararların belirlenmesinde önemli bir rol oynuyor. Son dönemde gerçekleştirilen oylamalarda, toplumsal eşitliği ve iklim finansmanı gibi temel hedefler içeren teklifler seçmen tarafından destek görmedi.
