Nöbetçi Eczaneler
Eylül ayında dünyanın büyük bir kısmı, yılın en görkemli gökyüzü olaylarından birine tanıklık edecek: Tam Ay tutulması.
Eylül’ün birinci haftası meydana gelecek tutulma, vakit dilimine bağlı olarak farklı saatlerde izlenebilecek.
Ay’ın yarı gölgeli evresinden başlayıp tam tutulmaya (kanlı Ay) ulaşması ve tekrar kısmi evreye dönmesi toplam 3 saat 29 dakika 24 saniye sürecek. Bilim beşerlerine nazaran bu görsel şöleni 7 milyar insan gözlemleyebilecek.
EN ŞANSLI KESİM
Tutulmanın tamamını görmek isteyenler için en şanslı bölgeler, Asya’nın büyük kısmı, Doğu Afrika’nın bir kısmı ve Batı Avustralya olacak.
Afrika’nın geri kalanı, Avustralya’nın doğusu, Avrupa’nın büyük kısmı ve Brezilya’nın doğu kıyısı ise tutulmanın bir kısmını izleyebilecek.
Hesaplamalara nazaran, dünya nüfusunun yüzde 60’ı tüm olayı baştan sona görebilecek. Yüzde 87’si ise en azından bir kısmına şahit olabilecek.
Tabii ki hava şartlarının uygun olması kaide.
Amerika kıtası ise bu sefer şanslı değil. Mart 2025’teki son tutulma büyük ölçüde Amerika’ya özel gerçekleşmişti. Astronomlar, bu kozmik olayların “adil paylaşılması” gerektiğini hatırlatıyor.
TÜRKİYE’DE NE VAKİT VE NASIL İZLENECEK?
Türkiye de Ay tutulmasını büyük ölçüde gözlemleyebilecek ülkeler ortasında yer alıyor.
Tutulma, 7 Eylül’de İstanbul saatiyle 18.28’de başlayacak. Ay’ın yarı gölgelendiği birinci evresinde hava tam olarak kararmadığı için birinci kısmı gözlemlemek mümkün olmayabilir.
Ancak Ay’ın büsbütün tutulduğu görsel şölen 20.30’da başlıyor ve 21.52’de sona eriyor. Bu da Türkiye’deki yurttaşların tam tutulmayı gözlemleyebileceği manasına geliyor.
Ay’ın tutulmanın tesirinden büsbütün çıkması ise 23.55’i bulacak.
TUTULMANIN NEDENİ
Ay’ın yörüngesi, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesine hafif eğimli olduğu için tutulmalar az meydana geliyor. Bu cinsten olaylar Ay’ın, Dünya ve Güneş’in tıpkı hizaya geldiği “düğüm noktalarında” gerçekleşebiliyor.
Dolunay vaktinde Ay, Dünya’nın gölgesine büsbütün girdiğinde “tam Ay tutulması” yaşanıyor. Ay gölgeye kısmen girerse “parçalı”, sadece yarı gölge bölgesinden geçerse “yarı gölgeli (penumbral)” tutulma oluşuyor.
Tam Ay tutulması sırasında Ay kırmızıya dönüyor ve bu nedenle “kanlı Ay” olarak anılıyor. Bunun nedeni, Güneş ışığının Dünya atmosferinden süzülerek gölgeye kırmızımsı bir ton katması.