Nöbetçi Eczaneler
İsrail, Hamas’ın, işgal altındaki Doğu Kudüs’te 5 kişinin öldüğü saldırısına karşılık olarak Katar’ın başşehri Doha’da Hamas liderliğine taarruz düzenledi.
Saldırıda, toplantı halindeki Hamas’ın ateşkes müzakere heyeti maksat alındı. Heyetin, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’de ateşkes için ilettiği teklifi tartışırken vurulduğu belirtildi.
Trump’ın, hücum haberini kısa müddet öncesinden aldığını, Katar’ı uyarmaya çalıştığını fakat saldırıyı engellemek için çok geç olduğunu söylemesi tartışma yarattı.
Katar, Ortadoğu’daki en büyük ABD askeri üssüne mesken sahipliği yapan ve ABD’nin değerli bir yatırımcısı olan kıymetli bir müttefik.
TRUMP MUTLU DEĞİL
Amerikan CNN International’a nazaran Trump’ın, saldırıyı durduraması, memleketler arası prestijine büyük bir darbe vurdu. Trump, Gazze için yeni bir ABD ateşkes planını müzakere eden üst seviye Hamas grubunun gaye alındığı taarruzun kendi kararı olmadığını ve bunu öğrendiğinde çabucak Katar’a haber verdiğini çabukla açıkladı. Trump, “Bu durumdan şad değilim. Bu olayın gelişme formundan hiç mutlu değiliz” dedi.
CNN’e nazaran İsrail’in Doha’da güpegündüz düzenlediği atak, yurtdışında korkulan, sert güç kullanan bir önder olarak Trump’ın imajını zedeleyebilir. Zira bu taarruz, Ortadoğu’daki en büyük ABD üssüne konut sahipliği yapan ve Beyaz Saray’ın talebi üzerine Hamas ile Trump’ın yakında bir mutabakata varılacağını öngördüğü bir plan üzerinde müzakere eden değerli bir ABD müttefikinin egemenliğini açıkça çiğnedi.
BEYAZ SARAY NEDEN ÖFKELİ?
Bu, Trump’a yönelik şahsî bir hakaret olmakla kalmadı, birebir vakitte Netanyahu’nun gayelerini ABD’nin kritik güvenlik öncelikleri üzerinde tuttu. Netanyahu’nun danışmanlarından Ron Dermer’in pazartesi günü Trump’ın elçisi Steve Witkoff ile görüşmesine karşın, ABD liderini küçük düşürecek bir operasyondan hiç bahsetmemesi, birtakım Beyaz Saray yetkililerini öfkelendirdi.
“ÇOK HASSAS BİR DEVİRDE GERÇEKLEŞTİ”
Büyükelçi Edward Djerejian, CNN International’a verdiği demeçte, “Saldırılar, Trump idaresi, lider ve elçisi Witkoff’un liderin kapsamlı bir ateşkes, tüm rehinelerin özgür bırakılması, esir takası ve Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi için gayret gösterdiğini açıkça belirttiği ateşkes müzakerelerinin çok hassas bir periyodunda gerçekleşti” dedi.
Saldırının yankıları, İsrail’in Gazze’deki savaşını sona erdirmek için müzakere yoluyla barış sağlanması umudunu kesin olarak sona erdirecek üzere görünüyor. Bunun da Netanyahu’nun saldırıyı önermesinin bir nedeni olabileceği, Gazze’de hâlâ hayatta olan İsrailli rehineler için ağır sonuçlar yaratabileceği belirtiliyor.
Netanyahu, Doğu Kudüs’te hücum noktasını ziyaret etti. TRUMP-NETANYAHU İLGİLERİ BOZULABİLİR
Bu olay, ABD başkanı ile İsrail başbakanı ortasındaki ilgileri bozabilir ve İsrail ile değerli müttefiki ABD ortasında güvensizlik tohumları ekebilir.
Analize nazaran taarruz, Trump’ın İsrail ile Hamas ortasında tarafsız bir arabulucu olarak sahip olduğu tüm güvenilirliği yok edebilir ve Katar’ın barış görüşmelerinden çekilmesine neden olabilir.
KÖRFEZDE SORULAR YÜKSELECEK
Öte yandan Amerika’nın en yakın Ortadoğu müttefiki olan Katar, bu saldırıyı bir ihanet olarak görecektir. Ayrıyeten Trump’ın Arap dünyasında takip ettiği şahsî ve siyasi çıkarları için de olumsuz sonuçlar doğabilir.
CNN’ nazaran iş ve cümbüş merkezi olan Körfez’deki öteki devletlerin başkanları, İsrail’in ABD garnizonunun gözü önünde Katar’a cezasız bir biçimde atak düzenleyebiliyorsa, sıradaki maksatlarının kendileri olup olmayacağını merak edeceklerdir. Eski NATO Müttefik Kuvvetler Kumandanı emekli Amiral James Stavridis, “İsrailliler bu saldırıyı gerçekleştirmekle epeyce büyük bir bedel ödedi” dedi.
KRİTİK NOKTA HÜCUMUN YERİ
İsrail’in Haaretz gazetesine nazaran ise İsrail’den binlerce kilometre uzakta gerçekleştirilen akın, haziran ayında İran ile yaşanan savaş ve İsrail’in Yemen’deki Husi maksatlarına yönelik tekrarlanan hücumların akabinde, artık harikulâde bir muvaffakiyet olarak görülmüyor. Bu seferki saldırıyı farklı kılan şey, hücumun yeri: Netanyahu’nun İsrail ile karmaşık bağlar içinde olduğunu söylediği Katar toprakları.
İsrail, Katar ile diplomatik kanalları açık tutmak için şimdiye kadar Doha’da bu cins hareketlerden kaçınmıştı.
Şimdi kritik sorular, gelecekteki müzakereler ve savaşın gidişatı üzerindeki tesirini ilgilendiriyor. Katar, ilerleme kaydedilememesi ve Netanyahu’nun ABD takviyeli kısmi yahut kapsamlı muahede teklifleri konusunda tekraren geri adım atmasını münasebet göstererek, mümkün bir ateşkes için arabuluculuk gayretlerinden çekileceğini açıkladı.
Trump, “Saldırıdan mutlu değilim” dedi. “BATI ŞERİA LİDERLİĞİ TESİR KAZANABİLİR”
Hamas liderliğine yönelik kapsamlı bir akının, şu anda hayatta kalan son üst seviye askeri kumandanı İzzeddin el-Haddad’ın liderliğindeki Gazze’deki kümenin komuta yapısı üzerindeki güç istikrarını değiştirebileceği söz ediliyor. Lakin, Gazze Şeridi dışındaki küme liderliği, el-Haddad’dan daha sert bir tavır sergilemiyor.
Hamas içinde kararlar, Batı Şeria’daki liderlik ve İsrail’de tutuklu bulunan üyeler üzere öteki güç merkezlerinin de katkılarıyla toplu olarak alınıyor. Haaretz’e nazaran İronik bir biçimde, bu savaş sırasında İsrail tarafından büyük ölçüde maksat alınmayan kümenin Batı Şeria liderliği, daha büyük bir tesire sahip olarak ortaya çıkabilir.
“PARMAKLARINA HAFİF BİR VURUŞ”
BBC’ye nazaran ise Doha’daki atak, Netanyahu ve hükümetinin yalnızca Gazze’de değil, tüm “cephelerde” Amerikan dayanağıyla ordunun iradesini uygulayabileceğinden emin olduklarının bir işareti. Doha saldırısı, Beyaz Saray’dan az görülen bir kınama aldı. Katar, büyük bir ABD askeri üssüne mesken sahipliği yapan ve ABD’nin değerli bir yatırımcısı olan bedelli bir müttefik.
Ancak Netanyahu, dinlemesi gerektiğini düşündüğü tek önder olan Donald Trump’ın, diplomatik açıdan “parmaklarına hafif bir vuruşla” yetineceğini hesaplıyor üzere görünüyor.
FİLİSTİN DEVLETİNİN TANINACAĞI BM DORUĞU YAKLAŞIYOR
Diğer yandan İsrail’in Gazze’deki taarruzları devam ediyor. İngiltere, Fransa, Kanada, Avustralya ve başka Batı ülkeleri tarafından 22 Eylül’de, Birleşmiş Milletler’de Filistin’in bağımsızlığının tanınması planı yaklaşırken, Netanyahu’nun çok milliyetçi kabine müttefikleri, Batı Şeria’daki işgal altındaki Filistin topraklarının ilhakı ile cevap verilmesi tarafındaki davetlerini iki katına çıkaracak.