Nöbetçi Eczaneler
Queensland Üniversitesi Frazer Enstitüsü’nden bilim insanları, dünyanın en gelişmiş insan derisini laboratuvar ortamında üretmeyi başardı.
Araştırmacılar, bu yapay derinin ender genetik cilt hastalıklarını incelemek ve yeni tedaviler geliştirmek için kullanılabileceğini söylüyor.
Kök hücrelerden geliştirilen deri kopyasında kan damarları, kıl kökleri, doku katmanları ve bağışıklık hücreleri yer alıyor.
Enstitü Yöneticisi Prof. Kiarash Khosrotehrani, altı yıllık çalışmanın sonunda geliştirilen bu deri organoidlerinin cilt nakilleri, yara güzelleşmesi ve cilt hastalıklarının araştırılmasında ihtilal yaratabileceğini vurguladı:
“Bu çalışma, az görülen ve çocukları etkileyen birçok hastalık için yeni tedavilerin kapısını aralayacak.”
DERİDEN ÖTE BİR MODEL
Araştırmada vazife alan Dr. Abbas Shafiee, daha evvelki cilt modellerinin sırf tek bir hücre tipinden oluştuğunu hatırlatarak, damar ve bağışıklık bileşenlerine sahip bu yeni modelin hastalıkların laboratuvar ortamında incelenmesine ve ilaç geliştirilmesine büyük katkı sağlayacağını belirtti.
Bilim insanları, bu organoidlerin sedef, atopik dermatit ve skleroderma üzere yaygın cilt hastalıklarının yanı sıra çok daha az genetik rahatsızlıkların da araştırılmasında kullanılabileceğini söz ediyor.
Ayrıca, geniş yanıklar, travmatik yaralar ve kimi ameliyatlarda kullanılan cilt nakillerinin geliştirilmesine de katkı sağlayabileceği düşünülüyor.
Prof. Khosrotehrani, geliştirdikleri damar ve hudut içerikli yapay derinin, ileride nakil yapılan hastalara kıl, ter bezi ve his kazandırabileceğini de söyledi.
KELEBEK HASTALIĞI İÇİN UMUT
Gelişmeyi kıymetlendiren Güney Avustralya Üniversitesi’nden Prof. Allison Cowin, bu çalışmanın bilhassa “kelebek hastalığı” olarak bilinen epidermolizis bülloza (EB) üzere az genetik hastalıkların tedavisi için değerli bir adım olabileceğini söz etti.
Cowin, yeni modelin klinik denemeler için pahalı bir basamak olabileceğini belirterek şu ikazda bulundu:
“Laboratuvardan insanlara uygulanabilir nakillere geçmek çok karmaşık bir süreç. Sonuçlar heyecan verici olsa da hastalara erken umut verilmemeli.”