Nöbetçi Eczaneler
Samanyolu Galaksisi’nin en dikkat cazip gök cisimlerinden biri olan ve “Tanrı’nın Eli” (Hand of God) olarak bilinen renkli bulutsu, yeni bir araştırmayla tekrar gündeme geldi.
Bilim insanları, süratli dönen meyyit bir yıldız çekirdeğinden oluşan bu yapının galaksinin en güçlü elektromanyetik jeneratörlerinden biri olduğunu söylüyor.
Bulutsunun merkezinde bir pulsar var. Pulsarlar, süpernova patlamasıyla ömrünü tamamlayan dev yıldızların geride bıraktığı nötron yıldızları. Bu cisimler, adeta deniz feneri üzere uzaya yüksek güçlü parçacık akımları saçıyor.
GİZEM DERİNLEŞTİ
NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi tarafından 15 yıl evvel görüntülenen MSH 15-52 isimli bu bulutsu, Avustralya Teleskop Kompakt Dizisi’nden elde edilen radyo bilgileriyle tekrar incelendi.
Ancak X-ışını ve radyo dalgaları birleştirildiğinde birtakım ayrıntıların farklı ışık dalga uzunluklarında örtüşmediği görüldü. Bu durum, pulsar rüzgarının süpernova kalıntılarıyla nasıl etkileşime girdiğinin hâlâ tam anlaşılamadığını gösteriyor.
Araştırmacılar, bu incelemelerin kozmik ışınların nasıl oluştuğunu anlamaya da yardımcı olabileceğini düşünüyor.
Bilim insanları, bilhassa radyo parıltısının beklenenden çok daha geniş alana yayılmasını açıklayabilmiş değil. Uzmanlara nazaran bu gizemi çözmek için çok daha gelişmiş bilgisayar simülasyonlarına gereksinim var.
EN GÜÇLÜ MIKNATISIN 30 MİLYON KATI
Yaklaşık 1700 yaşındaki MSH 15-52, bilinen en genç pulsar rüzgarı bulutsularından biri.
17 bin ışık yılı uzaklıktaki Circinus takımyıldızında bulunan yapı, 150 ışık yılına yayılan büyüklüğüyle ünlü Yengeç Bulutsusu’nu dahi gölgede bırakıyor. Farklı hali nedeniyle “Kozmosun Eli” yahut “Tanrı’nın Eli” olarak anılıyor.
Merkezdeki pulsar ise sırf 20 kilometre çapında. Küçücük boyutuna karşın inanılmaz güçlü: Saniyede 7 kere dönüyor ve manyetik alanı Dünya’da yapılmış en güçlü mıknatısın yaklaşık 30 milyon katı.
YENİ BÜYÜLEYİCİ GÖRÜNTÜ
Yeni müşahedeler sonucunda ayrıyeten, bulutsunun çarpıcı bir imgesi de üretildi. İmajda altın rengi hidrojen gazını, kırmızı radyo dalgalarını, mavi, turuncu ve sarı ise X-ışınlarını temsil ediyor.
Radyo ve X-ışınlarının kesiştiği yerlerde mor renkle görülen “parmaklar”, pulsardan çıkan yüksek güçlü parçacıkların şok dalgasıyla manyetik alan boyunca hareket etmesinden kaynaklanıyor.