Nöbetçi Eczaneler
8 Aralık 2024 sabahı, Suriye’deki 61 yıllık Baas yönetimi sona erdi ve ülke yeni bir döneme adım attı. Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ahmed Şara, ülkenin yönetimini devraldı ve bu gelişme, bölgedeki dengeleri köklü biçimde değiştirdi. Yıllarca süren iç savaş ve politik karmaşa, yeni yönetimin ortaya çıkmasıyla birlikte yerini umut dolu beklentilere bırakmaya başladı.
Şara’nın liderliğinde Suriye’de yaşanan bu değişiklik, özellikle Batı ile ülkedeki ilişkilerde ufuk açıcı bir dönem başlatıyor. Batı’nın izole politikasını sona erdiren bu adımlar, ülkedeki ekonomik ve siyasi izolasyonu kaldırmayı hedefliyor. Avrupa Birliği Mayıs ayında bazı yaptırımları hafifletti, ABD ise Başkanlık yetkisini kullanarak muafiyetler getirdi. Hatta, ABD’nin Suriye Büyükelçiliği’nin X hesabında Şara için 10 milyon dolar ödüllü bir arayış mesajı paylaşıldı. Bu gelişmelerin yanı sıra, Şara’nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma ve ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleşen görüşme, yeni dönemin ilk adımlarını simgeliyor.
Öte yandan, Rusya ile ilişkilerde de önemli bir dönüşüm yaşandı. Moskova, geçmişte çatıştığı Şara ile temas kurdu ve onunla resmi görüşmeler gerçekleştirdi. İran’ın ülkedeki etkisi ise neredeyse tamamen kayboldu. Tüm bu gelişmeler, bölgedeki güç dengelerini yeniden şekillendiriyor.
İç Güvenlik ve Sığınmacılar
Suriye’deki yönetim değişikliğinden en çok sevinen ülkelerden biri Türkiye oldu. Yaklaşık 3 milyon civarındaki geçici koruma altındaki Suriyeliden 560 bini, ülkelerine dönmeye başladı. Türkiye’nin Suriye Büyükelçiliği ise 12 Aralık’ta yeniden açıldı ve ilk üst düzey ziyaretler gerçekleşti. Hem Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Emevi Camii’nde namaz kılacağız” sözünü gerçekleştiren hem de Dışişleri Bakanı Fidan’ın Şam ziyareti, yeni döneme dair umutları artırdı. Ancak, ülkedeki toparlanma henüz tam anlamıyla sağlanmış değil; elektrik, su ve asayiş gibi temel hizmetlerde sorunlar devam ediyor.
Güneydeki Gelişmeler ve İsrail Müdahaleleri
Ekonomik ve politik değişikliklerin yaşandığı bu dönemde, İsrail’in Suriye’nin güneyinde yaptığı hava saldırıları artırdı. Kritik askeri noktaları hedef alan bu saldırılar, Golan Tepeleri’nde İsrail’in kontrolünü pekiştirmeye devam ediyor. İran etkisinin azaldığı bir ortamda, İsrail burada yeni güvenlik stratejileri doğrultusunda adımlarını hızlandırdı. Bu gelişmeler, Suriye ile İsrail arasında kalıcı bir barış veya güvenlik anlaşmasının imzalanmasına ambargo koyuyor ve bölgedeki istikrarsızlık endişelerini artırıyor.
Kuzeydeki Durum ve Türkiye’nin Güçlü Pozisyonu
Suriye’nin kuzeyi ise bölgedeki en kritik nokta olmaya devam ediyor. Terör örgütü PKK bağlantılı Suriyeli Demokratik Güçler (SDG), ülkenin yaklaşık üçte birine hakim durumda ve bu güçlerin liderleri var güçleriyle bölgeyi kontrol etmeye çalışıyor. Mazlum Abdi’nin ifadelerine göre, 70 bin asker ve 30 bin polisle bölgeyi idare ediyorlar ve yıl sonunda Suriye hükümetiyle entegrasyon planları yapılıyor. Bu süreçte, Türkiye ise caydırıcı duruşunu koruyor ve bölgeye karşı tutumunu sürdürüyor.
ABD’nin bölgedeki tutumu da yıl boyunca değişiklikler gösterdi. Son olarak, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, “Adem-i merkeziyetçilik uygulaması, bu bölgedeki başarısız uygulamaları gösterdi ve kararların yerel gruplar tarafından alınması gerektiğini” ifade etti. Suriye Enformasyon Bakanı Hamza Mustafa ise, “Adem-i merkeziyetçilik dönemi kapandı” açıklamasını yaptı ve yeni politikaların şekillendiğini gösterdi. Tüm bu gelişmeler, bölgedeki güç yapısının ilerleyen dönemde nasıl şekilleneceği konusunda beklentileri artırıyor.