Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bünyesinde gerçekleştirilen son toplantıda, enflasyon oranlarının hesaplanmasında yakın dönemde uygulanacak önemli değişiklikler detaylandırıldı. Uzmanların katkılarıyla gerçekleştirilen bu bilgilendirmede, 2025 temel yılı ve enflasyon göstergeleri üzerindeki yeni düzenlemeler ele alındı.
Avrupa Birliği uyum süreci doğrultusunda, 2026 yılından itibaren TÜFE temel yıllarının “2025=100” olarak güncelleneceği açıklandı. Bu değişiklik sayesinde, Avrupa ülkeleriyle metodolojik uyum sağlanırken, enflasyonun hesaplanma biçimi uluslararası standartlara daha uygun hale getirilecek.
Enflasyon Hesaplamasında Yapılan Güncellemeler
Yeni yapı ile birlikte, TÜFE’nin ağırlıklandırma metodolojisi değişecek. Eurostat tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde, ulusal hesaplar ve hanehalkı tüketim alışkanlıklarına ilişkin veriler esas alınarak, grup ve alt grup düzeyinde ağırlıklar yeniden belirlenecek. Bu yeni yaklaşım, tüketicilerin harcama eğilimlerini daha doğru yansıtmayı amaçlamaktadır.
Bu kapsamda, alt düzey ağırlıklar, sürekli güncellenen hanehalkı bütçe anketleriyle belirlenmeye devam edecek. Ayrıca, yeni enflasyon göstergeleri, 2003 baz yılından beri kullanılan standartlara ek olarak, 2025 baz yılı temel alınarak normalize edilecek. Bu sayede, endeks seviyeleri karşılaştırılabilirliğini koruyacak ve değişimler net bir şekilde izlenebilecek.
Manşet Enflasyon ve Endeks Yapısındaki Değişiklikler
Mevcut veya değişmemiş kalan temel göstergeler arasında, aylık ve yıllık enflasyon oranları ve manşet endeksler bulunuyor. 2025=100 bazlı yeni endekslerde, endeks temel yılı ortalamasına göre normalize edilmiş olup, aylar ve yıllar arasındaki enflasyon karşılaştırmaları aynı kalacak.
Yeni düzenleme ile birlikte, enflasyonun ölçümünde toplam harcama gruplarına ek olarak, endeks ana harcama grubu 13’e çıkartıldı. Ayrıca, kişisel bakım, sosyal koruma ve çeşitli mal ve hizmetler gibi yeni anahtar gruplar, hesaplamalara entegre edildi. Dijital içeriklerin ayrı bir kategori olarak sunulması ve sigorta ile finansal hizmetlerin yeni harcama gruplarına eklenmesi, hesaplama yöntemlerinde önemli bir güncellemeyi temsil ediyor.
Vergi ve Enflasyon Gösterge Sisteminde Yenilikler
Geçiş döneminde, yeni yıl itibarıyla, mevsimsel düzeltilmiş TÜFE göstergelerinin, TÜFE ile aynı anda yayımlanması planlanıyor. Ayrıca, sabit vergi oranları sırasında, dolaylı vergilerin (örneğin KDV ve ÖTV) değişmeden kalması varsayımıyla hesaplanan TÜFE göstergeleri de kamuoyuna sunulacak. Bu düzenlemeler, enflasyonun daha şeffaf ve karşılaştırılabilir bir biçimde izlenmesine imkan tanıyacak.
