Nöbetçi Eczaneler
Yeni bir araştırma, mevsimsel döngülerin düşündüğümüzden çok daha karmaşık olduğunu ortaya koydu.
Doğa olaylarının temel ritmini belirleyen mevsimler, aslında birbirine komşu bölgelerde bile farklı vakitlerde işleyebiliyor.
Nature mecmuasında yayımlanan yeni bir çalışmada bilim insanları, uydulardan elde edilen datalarla dünya genelinde bitki büyüme döngülerini inceledi. Araştırma, “mevsimsel uyumsuzluk” olarak isimlendirilen çarpıcı bir olguyu gözler önüne serdi.
MEVSİMLERİ UZAYDAN İZLEMEK
Bitkilerin çiçeklenme ve büyüme vakitlerini mevzu alan “fenoloji”, binlerce yıldır insan müşahedelerine dayanıyordu. Artık uydular sayesinde bu döngüler uzaydan izlenebiliyor.
Ancak mevcut usuller, ekseriyetle Avrupa ve Kuzey Amerika üzere bariz kışlara sahip bölgelerde başarılı sonuç veriyor. Tropikler ve kurak alanlarda ise mevsimsel döngüler çok daha belgisiz olabiliyor.
SÜRPRİZ DESENLER VE İKİLİ ZİRVE
Araştırmacılar, 20 yıllık uydu manzaralarını tahlil ederek bitki büyüme vakitlerinin global haritasını çıkardı. Beklenen sonuçların yanı sıra şaşırtan bulgular da elde edildi.
Örneğin Akdeniz iklimine sahip bölgelerde bitki büyümesinde “çifte zirve” döngüsü gözlendi. Komşu kurak alanlarla ortasında ise önemli farklar var.
BİYOÇEŞİTLİLİĞE ETKİSİ
Araştırma, mevsimsel uyumsuzlukların en ağır yaşandığı yerlerin tıpkı vakitte dünyanın en güçlü biyoçeşitlilik alanlarıyla çakıştığını ortaya koydu.
Bilim beşerlerine nazaran bu durum tesadüf değil. Zira farklı bölgelerde bitkilerin çiçeklenme ve kaynakların mevcudiyet vakti değiştikçe, hayvanların üreme döngüleri de farklılaşıyor.
Bu da cinslerin genetik olarak ayrışmasına ve yeni çeşitlerin oluşmasına taban hazırlayabilir.
EKONOMİ VE İNSAN HAYATI İÇİN SONUÇLARI
Araştırma, sırf tabiat için değil beşerler için de kritik bulgular sunuyor. Örneğin Kolombiya’da kahve tarlalarının hasat döngülerinin, dağlarla ayrılan kısa aralarda bile büsbütün farklı vakitlerde gerçekleştiği görüldü.
Bu tıp bulgular, tarım, göç eden hayvanların izlenmesi ve iklim değişikliğinin tesirlerinin anlaşılması açısından büyük ehemmiyet taşıyor.
Bilim insanları, hazırladıkları interaktif çevrim içi harita ile bu mevsimsel farklılıkların detaylı olarak incelenebileceğini belirtiyor.