Uzayın kuvvetli kuralları insan bedenine ne yapıyor?

İnsanlığın en büyük başarılarından biri olan uzay seyahati, insan bedenindeki hayati hücrelere ağır bir bedel ödetiyor.

Yeni bir araştırmaya nazaran, uzay misyonları bedenin doğal tamir sistemi için kritik değere sahip kök hücrelerin yaşlanma sürecini hızlandırıyor.

HÜCRELER DAHA SÜRATLİ YAŞLANIYOR

California Üniversitesi’nden bir takım, kök hücreleri dört ikmal misyonuyla Milletlerarası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderdi.

California Üniversitesi’nden bir takım, kök hücreleri dört ikmal vazifesiyle Memleketler arası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderdi.

32 ile 45 gün ortasında süren vazifelerin akabinde yapılan tahlillerde, hücrelerin sağlıklı yeni hücre üretme kapasitesini kaybettiği, DNA hasarına daha yatkın hale geldiği ve kromozom uçlarındaki gözetici kapakların kısaldığı görüldü.

Bu değişiklikler, hücresel seviyede hızlanan yaşlanmanın işaretleri olarak değerlendirildi.

ASTRONOTLARDA ŞAŞIRTAN DEĞİŞİM

Bu tesirler, geçtiğimiz aylarda NASA astronotları Butch Wilmore ve Yapay Williams’ın dönüşüyle gözler önüne serildi. Başlangıçta 8 gün planlanan vazifeleri, Boeing Starliner’daki teknik meseleler nedeniyle 286 güne uzadı.

Dünyaya döndüklerinde iki astronotun yorgun, zayıf ve yaşlı görünümleri dikkat çekti. Williams’ın saçlarının bariz biçimde beyazladığı görüldü.

Yerçekimsiz ortamda kas erimesi ve kemik kaybı yaşayan astronotlar, inişten sonra yürüyemedikleri için sedyelerle taşındı.

HÜCRELERDE GÜÇ KRİZİ

Yeni çalışmada, kök hücrelerin uzayda olağandışı formda fazla faal olduğu belirlendi. Bu durum güç rezervlerini tüketmelerine ve kendilerini yenileyemez hale gelmelerine yol açtı.

Hücrelerde iltihaplanma ve mitokondri kaynaklı gerilim de gözlendi. Lakin hücreler daha sonra genç ve sağlıklı bir ortama konulduğunda birtakım hasarların geri döndüğü görüldü.

ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR NE DİYOR?

NASA’nın “İkizler Araştırması”nda da benzeri bulgular elde edilmişti. Astronot Scott Kelly 340 gün uzayda kalırken, ikizi Mark Kelly Dünya’da yaşamıştı.

Çalışmada gen tabirlerinde değişimler, telomer uzunluklarında dalgalanmalar ve bağırsak mikrobiyomunda kaymalar tespit edilmişti. Birçok tesir Dünya’ya dönüşten sonra olağana dönerken, birtakım değişikliklerin kalıcı olabileceği görülmüştü.