Nöbetçi Eczaneler
Birleşmiş Milletler’in (BM) son projeksiyonlarına nazaran, global nüfusun 2030’a kadar 8,5 milyara, 2050’de ise 9,7 milyara ulaşması bekleniyor. Nüfus artışı 2080’lerde 10,4 milyar ile tepe yapacak, akabinde ise 2100 yılı civarında düşüşe geçecek.
Ancak bu iddialar bile optimist olabilir. Gates Vakfı tarafından desteklenen Washington Üniversitesi’nin çalışmasına nazaran, nüfus artışındaki yavaşlama daha erken ve daha sert yaşanabilir. Çalışma, 2100 yılına kadar dünya nüfusunun 8,8 milyarı geçmeyeceğini öne sürüyor.
DOĞURGANLIK SÜRATLE DÜŞÜYOR
BM’ye nazaran dünya nüfusu 2022 sonunda 8 milyarı geçmişti. Lakin nüfus artış suratı, 1950’den bu yana en düşük düzeye inmiş durumda. En büyük sebep ise doğurganlık oranlarındaki düşüş.
Popular Mechanics’e nazaran bugün, dünya nüfusunun üçte ikisi, bayan başına doğum oranının 2,1’in altında olduğu ülkelerde yaşıyor. Bu oran, uzun vadede nüfusun sabit kalabilmesi için gereken eşiği temsil ediyor.
BM Ekonomik ve Toplumsal İşler Departmanı Nüfus Kısmı Yöneticisi Jon Wilmoth, bu eğilimin kalıcı olması durumunda, yüzyılın ikinci yarısında global nüfus artışının daha da yavaşlayacağını vurguluyor.
NÜFUS DÜŞERKEN YAPAY ZEKA YÜKSELİYOR
Küresel nüfusun tepeye yaklaştığı bu periyotta, bir diğer değerli kırılma noktası da süratle yaklaşıyor: Tekillik (Singularity). Yani, yapay zekanın insan zekasını aşarak kendi kendini geliştirebilir hale gelmesi ve toplumu esaslı biçimde dönüştürmesi.
Bazı öngörülere nazaran, tekilliğe yalnızca 5 yıl kaldı. Bu da şu soruyu gündeme getiriyor: Yapay zekanın denetimi ele aldığı bir dünyada, nüfusun geleceği ne olur?
Washington Üniversitesi’nin çalışması, doğurganlık oranlarının düşmeye devam edeceğini ve insan nüfusunun 2100’e kadar 8,8 milyarda sonlu kalacağını öngörüyor. Lakin yapay zeka bu süreci daha da hızlandırabilir.
CAMBRIDGE ÜNİVERSİTESİ’NDEN UYARI
Bu ortada Cambridge Üniversitesi bünyesindeki Varoluşsal Risk Araştırmaları Merkezi’nden araştırmacı Dr. Luke Kemp de yeni çalışmasında insanlık tarihine dair çarpıcı bir ikazda bulundu: Mevcut gidişat, insan uygarlığının kendi eliyle sona yaklaşmakta olduğunu gösteriyor.
The Guardian gazetesine konuşan Kemp, 5 bin yılı aşkın bir süreyi ve 400’den fazla toplumun çöküşünü inceleyen kapsamlı tarihi araştırmasına dayanarak, insanlığın “rahatsız edici bir uyanışa” hakikat ilerlediğini söyledi.
“Kıyamet günü için bir tarih veremeyiz” diyen Kemp, “Ama 5 bin yıllık uygarlık tarihine baktığımızda, gidişatı anlayabiliyoruz ve en mümkün senaryo, insanlığın kendi kendini sonlandırması” sözlerini kullandı.
Kemp’e nazaran insanlık, tarih boyunca şiddet yoluyla kaynakları tekelleştiren seçkin güçlerin baskısı altında ilerledi. Bu güçlere “Golyatlar” diyen araştırmacı, imparatorlukların ve krallıkların silah ve zorbalık yoluyla halkları denetim altına aldığını belirtti.
Ancak bu çeşit yapıların uzun ömürlü olmadığını vurgulayan Kemp, şu ikazlarda bulundu:
“Zengin seçkinler halktan ve tabiattan daha fazla servet sömürdükçe toplumlar kırılgan hâle geliyor. Bu da iç çekişmeleri, yolsuzluğu, kitlesel fakirleşmeyi, halk sıhhatinde düşüşü ve çevresel yıkımı tetikliyor. Sonuçta toplumun içi boşalıyor ve bir salgın, savaş yahut iklim felaketi üzere dışsal bir şok sistemi yerle bir ediyor.”
KÜRESEL GOLYAT
Kemp, çağdaş dünyayı ise tarihten farklı kılan bir durumla açıklıyor. Ona nazaran bugün yalnızca tek bir imparatorluk değil, birbirine bağlı, global bir Golyat kelam konusu ve bu yapı kapitalizm üzerinden işliyor.
İklim krizi, besin sistemlerindeki kırılganlık ve nükleer savaş tehdidi üzere faktörler, bu dev yapının çöküşünü hızlandırabilecek ögeler ortasında.