Nöbetçi Eczaneler
Güneş Sistemimizden geçen gizemli yıldızlararası cisim 3I/ATLAS’ın son manzaraları, cismin hem hal hem de renk değiştirdiğini ortaya koydu.
Avusturyalı astronomların yakaladığı imajlar, daha evvel kırmızımsı bir parıltıya sahip olan cismin artık yeşile döndüğünü gösterdi. Bilim insanları bu değişimlerin olağan dışı olduğunu ve mevcut kuyruklu yıldız modelleriyle tam olarak açıklanamadığını belirtiyor.
AY TUTULMASI SIRASINDA YAKALANDI
Astronom Michael Jager, “Tam Ay tutulması sırasında, Namibya’nın karanlık gökyüzünden 3I/ATLAS’ın ayrıntılı bir imgesini yakaladık. Mavi, yeşil ve kırmızı ışıkta alınan çoklu pozları birleştirerek kuyruklu yıldızın gaz açısından güçlü komasını net biçimde görebildik” dedi.
Ekibin bu hafta yayımladığı datalar, cismin etrafındaki ışık bulutunun (koma) güneşten uzaklaştığında daha süratli büyüdüğünü, yaklaşırken ise yavaşladığını ortaya koydu. Araştırmacılar bu değişimin, cismin yüzeyinde parlak buz parçacıklarının salınmasından kaynaklandığını öne sürdü.
3I/ATLAS, 19 Aralık 2025’te Dünya’ya en yakın pozisyonuna ulaşacak. Bu aralık yaklaşık 270 milyon kilometre olacak. Yani Dünya ile Mars ortasındaki uzaklık kadar.
UZAY ARACI İDDİALARI
Harvard fizikçisi Avi Loeb, cismin devasa boyutu, çok parlaklığı ve bariz kuyruğunun olmayışı üzere nedenlerle 3I/ATLAS’ın “yapay bir sonda” olabileceğini savunuyor. Lakin Avusturyalı astronomlar, manzaralarında komanın açıkça görüldüğünü vurgulayarak bu iddiayı reddetti.
Jager, “Hubble’ın belgelediği kuyruk çok büyümedi, sırf biraz daha parlaklaştı. Eylül başında gaz bakımından güçlü kuyruklu yıldızların faal hale geldiği eşik aşıldı. 28 Ağustos’ta kuyruğun parladığını, birkaç gün sonra ise mavi filtreyle alınan imajlarda gaz komasının oluşmaya başladığını gördük” dedi.
Bilim insanına nazaran bu, milyarlarca yıl boyunca uzay radyasyonuna maruz kalan cismin yüzeyinde oluşan kalın kabuğun artık çatlamasıyla açıklanabilir.
ESKİ KEŞİFLERDEN FARKLI ÖZELLİKLER
3I/ATLAS, birinci yıldızlararası cisim Oumuamua’dan (gaz ya da toz izi göstermemişti) ve ikinci cisim Borisov’dan (tipik bir kuyruklu yıldız üzere davranmıştı) farklı özellikler sergiliyor. Anti-kuyruk, çok renk değişimleri ve dev koma bunların başında geliyor.
Buna karşın Loeb, mevcut bilgilerden yola çıkarak farklı bir tablo çiziyor. Ağustos sonunda Şilili astrofizikçilerin yayımladığı çalışmaya atıf yapan Loeb, cismin sadece nikel salması ve bunun yanında demir bulunmamasının “doğal olmayan” bir durum olduğunu belirtiyor.
Doğal kuyruklu yıldızlar nikel ve demiri birlikte yayarken, 3I/ATLAS’ın sadece nikel saçması Loeb’e nazaran “endüstriyel nikel alaşımı üretiminin imzası” olabilir.
Araştırmacılar, cismin saniyede yaklaşık 5 gram nikel ve 20 gram siyanür saldığını, Güneş’e yaklaştıkça bu ölçülerin keskin formda arttığını saptadı. Lakin bu sürecin bilinen doğal kuyruklu yıldız sistemleriyle açıklanamadığını da kaydetti.